Είναι το έγκλημα
προνόμιο των πλουσίων;
Η Facta Non Verba ανέβασε τον Μάιο του 2011,
το έργο του Τέννεση Ουίλιαμς, Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι.
Η παράσταση δόθηκε στα πλαίσια
του 3ου ελευθεριακού φεστιβάλ θεατρικής έκφρασης
και υπήρξε αποτέλεσμα της δουλειάς
του θεατρικού εργαστηρίου που συντόνιζε η ομάδα εκείνη τη χρονιά.
Κάποια από τα έργα του:
μια αυτοβιογραφική διαδρομή στο θέατρο
Από εκεί και πέρα, ο δρόμος φαίνεται να ανοίγει.
Το 1945 ανεβαίνει Ο Γυάλινος κόσμος,
που σημειώνει μεγάλη επιτυχία και ακολουθεί το έργο Λεωφορείο ο πόθος. Γύρω στις αρχές του ’50
τα δύο αυτά έργα μεταφέρονται στον κινηματογράφο και τα γνωρίζει πλέον ένα πολύ ευρύτερο κοινό. Ακολουθούν πολλά έργα στα οποία δημιουργούνται καταστάσεις και χαρακτήρες μέσα
από την πολυτάραχη ζωή του. Ίσως το γράψιμο
να είναι για αυτόν κάποιου είδους κάθαρσης
και καταγγελίας. Πέρα από τα έντονα ψυχογραφικά χαρακτηριστικά και τους ζωντανούς χαρακτήρες
που πλάθει, μέσα στα έργα του διαφαίνεται
και μια ανήσυχη συνείδηση με ριζοσπαστική πολιτική σκέψη αλλά και λεπτό χιούμορ. Στο Καμίνο Ρεάλ μέσα από το φανταστικό μεταφορικό κόσμο γεμάτο ρομαντικούς ιδεαλιστές, διαφαίνεται μια Αμερική
όπου σύμφωνα με τον ίδιο ‘η άνοιξη της ανθρωπότητας έχει ξηραθεί.’ Στο Ορφέας στον Άδη,
η ηρωίδα ανακαλύπτει ότι ο πατέρας της σκοτώθηκε από την Κου-Κλουξ-Κλαν γιατί δεν μπόρεσε
να προβεί σε ρατσιστική συμπεριφορά και δράση.
Το πλαίσιο μέσα στο οποίο κινούνται οι τόσο λεπτοδουλεμένοι χαρακτήρες είναι πολιτικό.
Μέσα από ένα πολιτικό πρίσμα μπαίνει στα έργα του και το θέμα της ομοφυλοφιλίας. Ο ίδιος μετά
από κάποιες αποτυχημένες σχέσεις με γυναίκες αποδέχεται τη σεξουαλικότητά του.
Μπορούσε να δει τη γελοιότητα της ανθρώπινης ύπαρξης και ίσως από εκεί να πηγάζει το χιούμορ του και ο αυτοσαρκασμός του.
Tennessy Williams
Ο Τόμας Λανιέ Ουίλλιαμς, όπως ήταν το πραγματικό όνομα
του Τένεσσι Ουίλλιαμς, γεννήθηκε στο Κολούμπους του Μισσισσιπή
το Μάρτιο του 1911. Ήταν το δεύτερο παιδί της οικογένειας.
Η μητέρα του προερχόταν από αριστοκρατική οικογένεια, ήταν όμορφη, νευρωτική και κουβαλούσε ένα σνομπισμό λόγω της καταγωγής της.
Ο πατέρας του δούλευε ως πλασιέ σε μια μεγάλη εταιρία παπουτσιών και έτσι έλειπε συχνά από το σπίτι. Μέσα στα χρόνια ανέπτυξε
μια άσχημη σχέση με το αλκοόλ και οι βίαιες εξάρσεις του έγιναν σύνηθες φαινόμενο. Ο Τομ είχε μια πολύ ιδιαίτερη σχέση
με την μεγαλύτερη αδελφή του που ήταν ένας ευαίσθητος άνθρωπος και ευάλωτος συναισθηματικά στο βαθμό που αργότερα θα χάσει
την ισορροπία της, θα υποστεί λοβοτομή και θα ζήσει το υπόλοιπο
της ζωής της σε ιδρύματα.
Η οικογένεια του έθρεψε και ενέπνευσε πολλούς από
τους χαρακτήρες στα έργα του Τένεσσι Ουίλλιαμς αφού
με κάποιο τρόπο ότι υπήρχε στη ζωή του, ζούσε και στα έργα του.
Ο ίδιος σε μικρή ηλικία καθηλώθηκε από μια ασθένεια
που του παρέλυε τα άκρα και περιορίστηκε στο σπίτι
με μόνη συντροφιά την αδελφή του και την κουβερνάντα της.
Ο πατέρας του έδειχνε απογοητευμένος από την θηλυπρέπεια
και τη μαλθακότητα που έβλεπε στον ασθενικό γιο του,
γεγονός που δε συμβάδιζε με τους σκληρούς άντρες του νότου
και τις ‘εύγλωττες’ γροθιές τους. Αυτό έκανε τη μητέρα του να στρέψει όλη την προσοχή της στον μικρό Τομ και έδωσε ώθηση στη φαντασία του παιδιού σαν μέσο φυγής αρχικά.
Κείμενο που δημοσιεύθηκε στο έντυπο της Facta non Verba,
μια περιοδική έκδοση για την συλλογική δημιουργία, στο τεύχος #21.
ink _ Λένα Ντάγκα
Μίλα μου σαν τη Βροχή (1953)
Λυσσασμένη Γάτα (1955)
Ξαφνικά πέρσι το Καλοκαίρι (1958)
Κάτι που δεν λέγεται (1958)
Γλυκό πουλί της νιότης (1959)
Περίοδος προσαρμογής (1960)
Η νύχτα της Ιγκουάνα (1961)
Ο τελευταίος επισκέπτης (1963)
Τραγική αρλεκινάδα (1966)
Το βασίλειο της Γης (1968)
Στο μπαρ ενός ξενοδοχείου
στο Τόκυο (1969)
Ο κύριος Μερριγουέδερ θα γυρίσει
από το Μέμφις; (1969)
Φυγάς (1937)
Ανοιξιάτικη Θύελλα (1937)
Όχι στα Αηδόνια (1938)
Μάχη των Αγγέλων (1940)
Το πορτρέτο της Μαντόνας (1941)
Λαίδη Φθειροζόλ (1941)
Γυάλινος Κόσμος (1944)
You Touched Me (1945)
Προς Κατεδάφιση (1946)
Stairs to the Roof (1947)
Λεωφορείο ο Πόθος (1947)
Καλοκαίρι και Καταχνιά (1948)
Τριαντάφυλλο στο Στήθος (1951)
Καμίνο Ρεάλ (1953)
Μικρές έξυπνες προειδοποιήσεις (1972)
Έργο για δύο πρόσωπα (1973)
Το σημάδι του διαβόλου (1975)
Αυτό είναι διασκέδαση (1976)
Vieux Carre (1977)
Ουρά Τίγρης (1978)
Μια υπέροχη Κυριακή για εκδρομή (1979)
Ρούχα για καλοκαιρινό ξενοδοχείο (1980)
Τα ημερολόγια του Τριγκόριν (1980)
Something Cloudy, Something Clear (1981)
Ετοιμόρροπο σπίτι (1982)
Χαιρετισμούς από τη Μπέρτα
Υπόθεση Μιμόζες
American Blues
Μετά την δεκαετία του ’60 και μετά από δύσκολες καταστάσεις και απώλειες, η στροφή του στο ποτό
και τα ναρκωτικά οξύνθηκε. Ιδιαίτερα μετά τον θάνατο του συντρόφου του (Φρανκ Φίλιπ Μερλό)
έπεσε σε μελαγχολία που εντεινόταν με το φόβο ότι και αυτός όπως η αδελφή του θα περνούσε τα όρια
της τρέλας. Υποβλήθηκε στη θεραπεία του Δρ. Τζάκομπσον (ή αλλιώς Dr Feelgood) που συνδύαζε
αμφεταμίνες με ηρεμιστικά για να ‘θεραπεύει’.
Στοιχεία καταγγελίας αυτού του συστήματος από το οποίο ο ίδιος δεν μπόρεσε να ξεφύγει, υπάρχουν
και στο έργο Ξαφνικά πέρσι το Καλοκαίρι, όπου η ηρωίδα αντιμετωπίζει την πιθανότητα λοβοτομής
επειδή λέει απλά την αλήθεια.
Είπε κάποτε για τον ρόλο του καλλιτέχνη ‘Το να είσαι Καλλιτέχνης είναι να είσαι Επαναστάτης’,
λόγια που κάποιοι τα φοβήθηκαν και άλλοι τα παρεξήγησαν.
Ο Τένεσσι Ουίλλιαμς πέθανε στο ξενοδοχείο όπου διέμενε το Φεβρουάριο του 1983.
Tennessy Williams
Μεγαλώνοντας πήγε να σπουδάσει δημοσιογραφία σε ένα καλό πανεπιστήμιο. Ο ίδιος δεν ικανοποιήθηκε και σταδιακά άφηνε τις σπουδές του και έστελνε ποίηση και διηγήματά του σε διάφορους λογοτεχνικούς διαγωνισμούς για να δοκιμάσει
την τύχη του και να αποκτήσει ίσως κάποιο
μικρό εισόδημα.
Σε γενικές γραμμές δεν τα πήγε καλά
στο να ακολουθήσει μια συμβατική ζωή. Στις λέσχες των πανεπιστημίων ήταν ένας ντροπαλός αντικοινωνικός νέος μπροστά σε μια γραφομηχανή. Στο στρατό δεν μπόρεσε να αντεπεξέλθει.
Ο πατέρας του τον πήρε να δουλέψει
στο εργοστάσιο παπουτσιών.
Ο Τομ, 21 χρονών με μπλε κολάρο και μονοτονία από τις εννιά μέχρι τις πέντε. Όποιον σνομπισμό
ή φαντασιοπληξία είχε κληρονομήσει
από τη μητέρα του, γκρεμίστηκε μέσα στα τρία – τέσσερα χρόνια που δούλευε εκεί. Για να μη νοιώθει νεκρός υποσχέθηκε στον εαυτό του να γράφει κάτι κάθε βδομάδα, ξενυχτώντας με καφέ, τσιγάρα
και τον ήχο της γραφομηχανής.
Στα 24 το νευρικό του σύστημα κλονίστηκε σοβαρά και έτσι αφήνει τη δουλειά στο εργοστάσιο. Οι γονείς του χωρίζουν.
Η ενέργειά του στρέφεται και πάλι στις σπουδές. Σπουδάζει λογοτεχνία και θέατρο. Συμμετέχει
στο συλλογικό γράψιμο ενός έργου. Όταν ανέβηκε
το έργο κάτι συνέβη μέσα του.
‘Το θέατρο μου έσωσε τη ζωή!’ λέει ο ίδιος.
Τότε είναι που αλλάζει και το όνομά του,
ίσως λόγω της βαριάς νότιας προφοράς του.
Tennessy Williams
ΔΙΑΝΟΜΗ
Κυρία Βενάμπλ: Μαριάννα Γκουσδουβά
Γιατρός Κούκροβιτς: Αλέξανδρος Σαμαράς, Έλενα Σταματοπούλου, Λένα Ντάγκα
Δεσποινίς Φόξχιλ: Βίκυ Σαντοριναίου
Τζωρτζ Χόλλυ: Θάνος Κουρμούσης
Κυρία Χόλλυ: Σουζάννα Ανδρίκου
Κάθριν Χόλλυ: Λένα Ντάγκα, Έλενα Σταματοπούλου
Αδελφή Ευτυχία: Πέννυ Τσικούρα
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Σκηνοθεσία: Έλενα Σταματοπούλου
Βοηθός σκηνοθέτη: Αλέξανδρος Τσώνος
Ηχητικό περιβάλλον: One mile tar
Φωτισμοί: Αλέξανδρος Τσώνος, Έλενα Σταματοπούλου
Σκηνικά: Διογένης Βαρδαξής, Σάσα Δημητριάδου, Αλέξανδρος Τσώνος
Κοστούμια: Η Ομάδα
Πρόγραμμα – αφίσα – έντυπο: Gra-fistiki
